Wat is het verschil tussen een executeur en een vereffenaar?
Hoewel een executeur en een vereffenaar beide verantwoordelijk zijn voor de afwikkeling van een nalatenschap, zijn er twee heel belangrijke verschillen tussen beide functionarissen namelijk de benoeming en het ontslag. Over de benoeming en het ontslag van een executeur of vereffenaar bestaat regelmatig onduidelijkheid en dit kan leiden tot geschillen. Voor zowel erfgenamen als schuldeisers van de erflater (de overledene) is het van belang om te weten met welke functionaris zij te maken hebben wanneer de afwikkeling van de nalatenschap bijvoorbeeld moeizaam verloopt.
Benoeming:
Sinds 1 januari 2003 kan een executeur alleen nog maar worden benoemd in het testament van de erflater. De erflater kan ook meerdere executeurs benoemen of bepalen dat de kantonrechter bevoegd is een andere executeur te benoemen. De executeur vertegenwoordigt de erfgenamen en heeft als taak het afwikkelen van de nalatenschap. De erflater bepaalt welke bevoegdheden een executeur allemaal heeft. Een erfgenaam kan tevens executeur zijn, bijvoorbeeld als de overledene zijn of haar partner benoemt.
Een vereffenaar kan daarentegen niet bij testament worden benoemd. Een vereffenaar komt ten eerste in beeld als de nalatenschap door een of meerdere erfgenamen beneficiair is aanvaard. De wet bepaalt als uitgangspunt dat alle erfgenamen gezamenlijk vereffenaar zijn na beneficiaire aanvaarding. Zij zijn dus gezamenlijk verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap.
Stel dat sprake is van een executeur die bij testament benoemd is. De executeur start met zijn werkzaamheden en daarna wordt de nalatenschap door een of meer erfgenamen beneficiair aanvaard. De erfgenamen worden daardoor vereffenaar. Wie is dan bevoegd de nalatenschap af te wikkelen: de executeur of de vereffenaar? Uitgangspunt is in een dergelijke situatie dat de nalatenschap vereffend moet worden en de vereffenaar bevoegd is. De executeur verdwijnt van het toneel.
Daarnaast kan de rechtbank een vereffenaar benoemen, bijvoorbeeld als er geschillen zijn over de afwikkeling van de nalatenschap, veel schulden blijken te zijn of goederen aan de nalatenschap worden onttrokken. Regelmatig benoemt de rechtbank in die gevallen een professional, bijvoorbeeld een notaris of advocaat. Daarvoor is wel nodig dat een verzoekschrift bij de rechtbank wordt ingediend. Een dergelijk verzoek kan ingediend worden door een erfgenaam of een andere belanghebbende.
Ontslag:
Naast de benoeming van een executeur of vereffenaar is ook het ontslag van belang. Wanneer sprake is van gewichtige redenen kan een executeur op verzoek van een mede-executeur, een erfgenaam of het Openbaar Ministerie worden ontslagen. Van gewichtige redenen kan sprake zijn indien de executeur zijn taak niet naar behoren vervult. De kantonrechter is bevoegd over een ontslagverzoek te oordelen. Ook een door de rechtbank benoemde vereffenaar kan worden ontslagen. Het ontslagverzoek moet bij de rechtbank worden ingediend. Het ontslag kan op verzoek van een medevereffenaar, een erfgenaam, het Openbaar Ministerie of een schuldeiser worden verleend. Een reden voor een schuldeiser om het ontslag te verzoeken, is de situatie dat goederen van de overledenen verduisterd worden of andere schuldeisers ten onrechte met voorrang worden voldaan.
Als schuldeiser van de overledene is het dus van belang om te weten of sprake is van een executeur of een vereffenaar. Een schuldeiser kan namelijk geen verzoek tot ontslag van een executeur indienen, wel van een vereffenaar. Bij onoverbrugbare meningsverschillen tussen de erfgenamen-vereffenaars ligt het voor de hand om als erfgenaam bij de rechtbank een verzoek in te dienen om een andere vereffenaar te laten benoemen.
Heeft u nog vragen met betrekking tot het bovenstaande? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!
